دختر ایرانی با پرچم اسپانیایی

سارا خادم‌الشریعه، نفر اول رده‌بندی شطرنج زنان، به‌طور رسمی از زیر پرچم ایران خارج شد. او که دی‌ماه سال گذشته و پس از حوادث رخ‌داده در ایران، بعد از ماه‌ها ممنوع‌الخروجی، راهی رقابت‌های شطرنج آلماتی در قزاقستان، آن‌هم به عنوان نماینده ایران، شده بود، با برداشتن روسری، در آن تورنمنت شرکت کرد تا نگاه‌ها متوجه دختر جوان شطرنج ایران شود. سارا خادم اندکی بعد از ماجرای رخ‌داده برای الناز رکابی در مسابقات قهرمانی آسیا در سئول، دست به چنین اقدامی زد تا خیلی زود شایعه برنگشتن او به ایران نقل محافل شود. چند روز بعد از آن ماجرا، سارا به همراه همسر و پسرش راهی اسپانیا شد و خیلی زود، رسانه‌های این کشور خبر دادند که قهرمان شطرنج زنان ایران به اسپانیا مهاجرت کرده و قصد بازگشت به ایران را ندارد. خادم‌الشریعه هم همان روزها با انتشار یک استوری اینستاگرامی به اتفاقات رخ‌داده واکنش نشان داد و از این گفت که مهاجرتش به اسپانیا درست است ولی قصد ندارد در این کشور پناهنده شود. خادم‌الشریعه عنوان کرد که یک روز دوباره به ایران برمی‌گردد. آن روزها شایعه پناهندگی سارا زیاد مطرح شد ولی خودش به طور رسمی عنوان کرد با توجه به قهرمانی‌های ورزشی که در کارنامه دارد و چند تابعیتی بودن همسرش، نیاز به اقدام برای پناهندگی به هیچ کشوری را ندارد.

بسیاری در آن برهه، رفتار سارا خادم‌الشریعه را به پای حرکتی سیاسی گذاشتند ولی مصاحبه‌اش با روزنامه «ال‌پائیس» اسپانیا، کمی تحلیل‌ها در این بخش را زیر سؤال برد. او گفت که اقدامش برای مهاجرت، سیاسی نبوده بلکه به دلیل آنکه فرزند خردسالش مستحق داشتن آینده‌ای بهتر است تصمیم گرفته به اسپانیا مهاجرت کند. اتفاق مهم در آن گفت‌وگو این بود که سارا به طور رسمی از این گفت که همچنان می‌خواهد در ادامه مسیر حرفه‌ای‌اش با پرچم ایران در تورنمنت‌های شطرنج به میدان برود. برخلاف ماجرای الناز رکابی، در ایران، مسئولان ورزشی با توجه به مصاحبه‌ای که خادم‌الشریعه کرده بود، علیه او جبهه‌ای نگرفتند. آنها امیدوار بودند که بعد از ماجرای علیرضا فیروزجا و از‌دست‌دادن آن نابغه ورزشی، همچنان بتوانند با سارا خادم‌الشریعه در ادامه همکاری کنند. امری که یک اتفاق، آن را از روی میز مذاکره کنار راند. خادم‌الشریعه که در روزهای اول گفته بود نباید رفتارش برای مهاجرت سیاسی تلقی شود، طولی نکشید که با نخست‌وزیر اسپانیا ملاقات و با او شطرنج هم بازی کرد. در حاشیه همان دیدار، نخست‌وزیر اسپانیا از سارا خادم‌الشریعه و شجاعتی که او به خرج داده حسابی تعریف و تمجید کرد. پدرو سانچس از این گفت که خادم‌الشریعه منبع الهامی برای او شده است. پس از آن ملاقات بود که نقشه جدید مسئولان فدراسیون شطرنج به هم ریخت. در واقع کمی بعد از آن ملاقات، فاش شد که مسئولان فدراسیون شطرنج با وجود مهاجرت خادم‌الشریعه

 در پی این بوده‌اند که او همچنان به عنوان نماینده ایران در مسابقات بین‌المللی شرکت کند. حسن تامینی، رئیس وقت فدراسیون شطرنج، پرده از چنین نقشه‌ای برداشت ولی گفت که ملاقات با نخست‌وزیر اسپانیا این احتمال را از بین برده است. او در واکنش به «مهاجرت سارا خادم‌الشریعه و شرایط اخیر او در مسابقات جهانی و اینکه امکان ادامه همکاری او با شطرنج ایران وجود دارد؟» گفت: «پیش از اینکه سارا خادم‌الشریعه با نخست‌وزیر اسپانیا دیدار داشته باشد، صحبت‌ها و رایزنی‌هایی داشتیم برای اینکه بتوانیم کماکان او را در اختیار داشته باشیم اما حالا شرایط فرق کرده است. البته فکر می‌کنم از علاقه و عرق خادم‌الشریعه به ایران کم نشده است. باید این مسئله خیلی اصولی پیگیری شود».

بعد از آن موضوع، داستان ادامه همکاری خادم‌الشریعه با فدراسیون شطرنج هم رنگ باخت تا اینکه یکی، دو گفت‌وگوی جدید از سارا معادلات دیگر را هم کم‌رنگ کرد. سارا در حمایت از زنان ایران حرف زد و بعدها به طور واضحی از این گفت که اقدامش در آلماتی قزاقستان در همین راستا بوده است. البته که دیگر از علاقه‌اش برای بازی‌کردن زیر پرچم ایران هم چندان صریح صحبتی نکرد. دیگر از ماجرای سارا خادم‌الشریعه که اسپانیایی‌ها حتی اسمی از شهر محل سکونتش هم نمی‌آوردند خبری نشد تا اینکه روز چهارشنبه به طور رسمی، رسانه‌های این کشور خبر دادند که خادم‌الشریعه تابعیت اسپانیا را گرفته و قرار است کمتر از یکی، دو هفته دیگر با پرچم اسپانیا در رقابت‌های جام جهانی شرکت کند. این خبری است که دولت اسپانیا هم آن را تأیید کرده و از این گفته که دادن تابعیت به سارا خادم‌الشریعه با توجه به «موقعیت خاص» او بوده است. هرچند در این بین شایعه شده که او تابعیت را از طریق «ویزای طلایی» گرفته است. یکی، دو رسانه خارجی از این نوشته‌اند که خادم‌الشریعه به‌واسطه سرمایه‌گذاری 500 هزاردلاری موفق به اخذ ویزای طلایی و در پی آن، گرفتن تابعیت اسپانیا شده است. هرچند اگر چنین چیزی هم نباشد، با توجه به ملاقات مسئولان رده‌بالای دولتی اسپانیا با این دختر شطرنج‌باز ایرانی، انتظار می‌رفت که او بدون مشکل بتواند تابعیت اسپانیا را به دست بیاورد. به این ترتیب، بعد از داستان مهاجرت علیرضا فیروزجا به فرانسه که در اعتراض به سیاست‌های عدم رویارویی با ورزشکاران اسرائیلی صورت گرفته، سارا خادم‌الشریعه، دیگر استعداد جوان شطرنج ایران هم از این به بعد با پرچم یک کشور اروپایی دیگر به میدان می‌رود تا همچنان معضل اصلی در این رشته که مهاجرت است به قوت خود باقی بماند. از دیرباز، شطرنج‌بازان مطرحی از ایران قید ماندن در کشور را زده و به نقاط مختلفی از دنیا از آمریکا تا اروپا مهاجرت کرده‌اند و تغییر تابعیت داده‌اند. موضوعی که به نظر می‌رسد با توجه به عدم تأمین هزینه‌های موردنیاز آنها جهت حضور در رقابت‌های بین‌المللی همچنان تداوم داشته باشد.