گروه تروریستی جیش‌العدل و حادثه راسک
به گفته مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، حادثه تروریستی راسک در مقایسه با حوادث گذشته تأمل‌برانگیز است. با توجه به نوع سلاحی که به کار گرفته شده و نوع شعاع عملیات مشخص شده که عملیات از خارج هدایت می‌شده است.
احسان الهی‌مقدم*: به گفته مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، حادثه تروریستی راسک در مقایسه با حوادث گذشته تأمل‌برانگیز است. با توجه به نوع سلاحی که به کار گرفته شده و نوع شعاع عملیات مشخص شده که عملیات از خارج هدایت می‌شده است. براساس‌این، پاکستانی‌ها را مقصر می‌دانیم که با این جریانات برخورد نمی‌کنند (گزارش برنا). رحمت‌الله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، در صفحه ایکس خود (توییتر سابق) گفته است در زمان دولت اشرف غنی در آگوست 2021 گروه جیش‌العدل در چندین ولایت افغانستان به پشتیبانی نیروهای طالبان با نیروهای امنیتی افغانستان جنگیده و مستقیما در سقوط ولایت نیمروز افغانستان که هم‌مرز ایران و منطقه سیستان در شهرستان زهک و هیرمند است، نقش ایفا کرده‌اند و آی‌اس‌آی (اطلاعات پاکستان) در جابه‌جایی نیروهای این گروه نقش داشته است. همچنین به گزارش محمد‌حسین جعفریان، کارشناس ارشد مسائل افغانستان، اعضای گروه تروریستی جیش‌العدل از‌جمله عبدالمالک ملازاده در نیمروز، مولوی توحیدی به‌عنوان مسئول امنیتی در هرات و قائد ضیایی فرمانده نظامی در فراه در حکومت طالبان در حال خدمت هستند.
با وجود این شواهد تازه مشخص می‌‌شود چرا از ابتدای حکومت طالبان درگیرهای مرزی با نیروهای مرزی ایران در منطقه نیمروز و هرات افغانستان اتفاق افتاد و فایل‌های صوتی آنها نشان می‌داد که قصد حمله و تصرف تا زاهدان را به خیال خود دارند و فعالیت دفاتر هلال‌احمر و کمیته امداد در ولایت نیمروز و هرات متوقف شده و حقابه هیرمند که علاوه بر زابل آب زاهدان را نیز تأمین می‌کرد، داده نشده که طبیعتا بدون همکاری طالبان و صدور دستورات لازم از طرف آنها این اتفاقات نمی‌افتاده است و حضور این گروه در افغانستان طبیعتا امکان استفاده از انواع سلاح‌هایی را که آمریکایی‌ها عمدا برای طالبان جا گذاشتند، فراهم می‌کند.
از طرفی در شرایط حاضر دولت پاکستان در حکومت طالبان در افغانستان همه چیز را به ضرر خود می‌بیند و با حملات تروریستی گروه طالبان پاکستان نیز مواجه شده است و طالبان افغانستان را عامل این حملات می‌داند و خواسته که رهبر طالبان پاکستان را تحویل دهند. در همین راستا، ژنرال عاصم منیر، رئیس ارتش پاکستان، به آمریکا سفر کرده و با وزیر دفاع آمریکا و آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، دیدار کرده است و درباره حضور گروه‌های تروریستی و ارتباط طالبان با آنها و ناامنی در پاکستان بحث و تبادل نظر داشته است. این موضوع آن‌قدر اهمیت داشته است که زلمی خلیل‌زاد که در آمریکا حضور دارد و خود حکومت افغانستان را در توافق دوحه به طالبان تحویل داده، ابراز نگرانی شدید کرده و رابطه پاکستان و افغانستان را بحرانی خوانده و گفته است این دو کشور برای جلوگیری از تنش و یک درگیری مستقیم با هم وارد گفت‌وگو شوند. از طرفی رهبر معنوی طالبان، مولوی فضل‌الرحمان، از پاکستان به افغانستان رفته تا این تنش را کاهش دهد (آریا‌نیوز).
آقای کاظمی‌قمی، نماینده رئیس‌جمهوری در افغانستان، درباره حکومت طالبان باید همه جوانب در زمینه‌های امنیتی، سیاسی و اجتماعی را در نظر بگیرد.
حدود یک ماه از سفر ملاغنی برادر به ایران و بازدید از ظرفیت‌های بندر چابهار و اهمیت آن برای افغانستان می‌گذرد که حادثه تروریستی راسک از طرف گروه جیش‌العدل اتفاق افتاد که اعضای این گروه در دولت طالبان پست و مسئولیت دارند یا به‌عنوان سرباز برای آنها می‌جنگند. از طرفی آقای کاظمی‌قمی این را نباید فراموش کند که پاکستان پدر‌خوانده طالبان است و افغانستان را حیاط‌خلوت سیاسی خود می‌داند. در‌حال‌حاضر رابطه پاکستان با طالبان رو به درگیری است و طبیعتا اینکه اعضای دولت طالبان به ایران بیایند و روابط تجاری و سیاسی خود را گسترش دهند، برای دولت پاکستان خوشایند نیست.
آقای کاظمی درباره طالبان بدون توجه به گزارش‌های کارشناسان باسابقه افغانستان و سفیران گذشته ایران در افغانستان این‌قدر جلو رفت تا گروه‌های تروریستی مثل جیش‌العدل و رابطه آنها با طالبان او را با واقعیت حکومت طالبان در افغانستان آشنا کرد و اینکه کار‌کردن در افغانستان در‌حال‌حاضر بسیار پیچیده است.
زمان آن فرا رسیده است که آقای کاظمی‌قمی سیاست ایران درباره طالبان را خیلی شفاف و صریح به طالبان بیان کند و اگر ملاغنی برادر و طالبان تجارت بندر چابهار و گمرک میلک و رابطه با جمهوری اسلامی ایران را می‌خواهند، باید فکری به حال خرابکاری‌های تروریستی گروه جیش‌العدل در ایران بکنند. آقای قمی این را بداند که با‌تجربه‌تر و باهوش‌تر از سفیران و کارمندان قبلی ایران در افغانستان نیست. آنها هم می‌توانستند امتیازات بدهند، ولی باید همه مسائل دوجانبه را در نظر گرفت و نباید اعتماد کامل کرد؛ چون طالبان با تروریست‌های داعش می‌جنگند ولی با گروه تروریستی جیش‌العدل همکاری دارند. این گروه در پاکستان نیز حضور دارد. به گزارش ایسنا، به گفته الله‌مدد شاهسوند، تنها باقی‌مانده از حادثه تروریستی مزارشریف و شهید‌‌شدن کارمندان کنسولگری ایران که به دست طالبان در حکومت اول آنها اتفاق افتاد، با اینکه ملاعمر از طریق استاندار در مزارشریف به آنها گفته بود که برای مسئولان ایرانی اتفاقی نمی‌افتد، ولی درنهایت آن حادثه رخ داد و آقای شاهسوند آی‌اس‌آی پاکستان را مسئول آن حادثه می‌داند. گروه تروریستی جیش‌العدل هم در افغانستان حضور دارد و با اطلاعات پاکستان نیز در ارتباط است و می‌تواند حادثه مزارشریف را تکرار کند و خطری جدی برای جان کسانی باشد که منافع جمهوری اسلامی ایران را تأمین می‌کنند.
بهتر است درباره همکاری با طالبان از نظر و عقیده همه کارشناسان باسابقه، صاحب‌نظر و سفیران و کارشناسان وزارت امور خارجه در رابطه با افغانستان استفاده شود تا با تصمیمات جامع و درست منافع ملی ایران تأمین شود.
* کارشناس پژوهشکده کشاورزی، پژوهشگاه زابل
