شتاب رشد نقدینگی

زهرا امیدعلی: رشد نقدینگی شتاب گرفت. آخرین گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که رشد نقدینگی در 12 ماهه منتهی به خرداد امسال به 26.8 درصد رسیده است. این در حالی است که رشد نقدینگی در دوره 12 ماهه منتهی به پایان اردیبهشت امسال 25.6 درصد بوده است. این میزان رشد نقدینگی حاکی از وضعیت هشداردهنده انتظارات تورمی بوده است.

بانک مرکزی آخرین گزارش وضعیت شاخص‌های پولی کشور را در خرداد امسال منتشر کرد. بر اساس گزارش بانک مرکزی، مبلغ نقدینگی کشور در پایان خرداد ‌سال جاری با 2.7 درصد افزایش به 8،354 همت (هزار میلیارد تومان) رسیده است. این در حالی است که رشد نرخ نقدینگی در اردیبهشت‌ امسال اندکی بیش از دو درصد بود و افزایش 0.7 واحد درصدی رشد نقدینگی را در خرداد‌ماه شاهد هستیم. به این ترتیب، بانک مرکزی در‌باره تحقق اهداف 25‌درصدی رشد نقدینگی تا حدی ناکام بوده است.

به این ترتیب، میزان رشد نقدینگی در دوره 12ماهه منتهی به پایان خرداد ‌سال جاری به 26.8 درصد رسیده است. این در حالی است که رشد نقدینگی در دوره 12‌ماهه منتهی به پایان اردیبهشت‌ 25.6 درصد بوده ‌و این خود حکایت از افزایش مجدد آهنگ رشد نقدینگی دارد.

در نمودار زیر روند رشد نقدینگی کشور در 12 ماه اخیر ارائه شده است. در ترکیب نقدینگی خرداد‌ماه، سهم پول (شامل اسکناس و مسکوکات در جریان و سپرده‌های دیداری) به 24.6 درصد رسیده است. این در حالی است که سهم پول در نقدینگی اردیبهشت ‌معادل 24 درصد بوده است. این موضوع نشانگر افزایش انتظارات تورمی و تبدیل بخشی از منابع سپرده‌های مدت‌دار بانکی (شبه‌پول) به پول داغ‌ یا همان سپرده‌های دیداری است. سهم شبه‌پول (سپرده‌های بانکی مدت‌دار) در خرداد‌‌ معادل 75.4 درصد بوده است.

مبلغ پایه پولی در پایان خرداد ‌به 11،130 هزار میلیارد ریال رسیده‌ که نسبت به اردیبهشت‌ 1.8 درصد افزایش داشته است. در بخش ترکیب پایه پولی از حیث منابع شاهد افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی و همچنین رشد خالص مطالبات بانک مرکزی از دولت هستیم. از سوی دیگر، مطالبات بانک مرکزی از سایر بانک‌ها (که در ماه‌های اخیر بیشترین اثر را در رشد پایه پولی داشته‌اند) در ادامه روند کاهشی خود در سه ماه اخیر، در خرداد ‌نیز کاهشی بوده و از 6،932 هزار میلیارد ریال به 6،685 میلیارد ریال رسیده است.

همچنین ضریب فزاینده نقدینگی در خرداد به 7.5 واحد رسیده است. این در حالی است که این نسبت در دو ماه قبل از آن یعنی اردیبهشت و فروردین 1403 به ترتیب 7.43 و 7.37 واحد بوده است. در این زمینه شاهد روند افزایشی به دلیل کاهش نسبت سپرده‌های قانونی هستیم. لازم به ذکر است که متوسط نسبت ذخیره قانونی در خرداد‌ماه معادل 11.55درصد بوده است.

در نمودارهای  زیر روند ضریب فزاینده نقدینگی و آمار نقدینگی در یک سال اخیر ارائه شده است: