غافلگیری در سرزمین شام

درحالی‌که شورشیان مسلح مخالف بشار اسد پس از حملات موفقیت‌آمیز به مناطقی در شمال غرب سوریه‌ حالا به سمت حلب پیشروی می‌کنند، یک مقام امنیتی در دولت سوریه روز گذشته به خبرگزاری فرانسه گفت‌ نیروهای تقویتی ارتش وارد این شهر کلیدی شدند. او توضیح داد‌ اکنون در غرب حلب، دومین شهر بزرگ سوریه، نبردهای شدیدی جریان دارد، اما این درگیری‌ها هنوز به داخل شهر کشیده نشده است.

این تحولات نظامی سفر غیرمنتظره بشار اسد به مسکو برای دیدار با رئیس‌جمهور روسیه را در پی داشت اما هنوز جزئیاتی از مذاکرات او با ولادیمیر پوتین اعلام نشده است.

هم‌زمان دولت ولادیمیر پوتین در روسیه به‌ عنوان یکی از اصلی‌ترین متحدان دولت بشار اسد، اعلام کرد‌ امیدوار است دولت سوریه بتواند در حلب که هدف حمله گسترده جهادی‌های شورشی قرار گرفته است، نظم برقرار کند. به گزارش خبرگزاری تاس، دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، تأکید کرد: «درباره وضعیت اطراف حلب باید بگویم که این یک تجاوز آشکار به حاکمیت سوریه است. ما از دولت سوریه می‌خواهیم در این منطقه به‌سرعت نظم برقرار و قانون اساسی خود را احیا کند‌».

پیش از این، خبرگزاری دولتی سوریه، سانا، خبر داده بود که شورشیان به رهبری گروه تروریستی تحریرالشام، به ده‌ها شهر و روستا در شمال غربی حلب که تحت کنترل دولت بشار اسد است، حمله کرده‌اند.

به گفته منابع خبری در ارتش سوریه و شورشیان، روز پنجشنبه جنگنده‌های روسیه و سوریه مناطق تحت کنترل شورشیان در شمال غرب سوریه و نزدیک مرز ترکیه را بمباران کردند تا پیشروی این گروه‌ها که برای اولین‌ بار در سال‌های اخیر موفق شده‌اند مناطقی را اشغال کنند، متوقف کنند.

این حملات ناگهانی بزرگ‌ترین عملیات نظامی علیه دولت بشار اسد از ماه مارس ۲۰۲۰ تاکنون محسوب می‌شوند. در آن سال، روسیه که از اسد حمایت می‌کند، با دولت اردوغان در ترکیه که از شورشیان پشتیبانی می‌کند، در یک آتش‌بس توافق کردند به سال‌ها جنگ که میلیون‌ها سوری مخالف حکومت اسد را آواره کرده بود، پایان دهند.

رامی عبدالرحمن، رئیس دیده‌بان حقوق بشر سوریه، می‌گوید اکنون درگیری‌ها تا دو‌کیلومتری شمال حلب رسیده و گزارش رسانه‌های دولتی سوریه هم تأیید کرده‌اند که بر اثر حملات توپخانه‌ شورشیان به خوابگاه‌های دانشجویی منطقه، چهار غیرنظامی کشته شدند. دیده‌بان حقوق بشر سوریه هم در تازه‌ترین گزارش خود خبر داده که تعداد کشته‌شدگان حملات شبه‌نظامیان در حومه شهرهای ادلب و حلب به ۲۵۵ نفر رسیده است که از این تعداد دست‌کم ۲۴ نفر غیرنظامی بوده‌اند.

بر‌اساس این گزارش‌ها، روسیه که متحد اصلی بشار اسد محسوب می‌شود، روز پنجشنبه حملاتی هوایی را در حمایت از دولت سوریه انجام داد که به کشته‌شدن ۱۹ نفر منجر شد. 

پس از حملات هوایی پیاپی منسوب به اسرائیل در یک سال اخیر و سپس تضعیف موقعیت حامیان حکومت اسد در شمال سوریه، هیئت تحریرالشام، ائتلافی از گروه‌های شبه‌نظامی مخالف بشار اسد، از روز چهارشنبه حملاتی گسترده‌ با نام «بازدارندگی تعرض» را در این منطقه آغاز کردند.

سی‌ان‌ان گزارش داد که این شبه‌نظامیان در‌حال‌حاضر توانسته‌اند کنترل بیش از ۴۰ روستا و چندین پایگاه نظامی ارتش سوریه را در منطقه به دست بگیرند. هیئت تحریرالشام در بیانیه‌ای اعلام کرد‌ این عملیات با هدف بازدارندگی دولت سوریه و حامیانش که به آنها اعلان جنگ کرده بودند درحال اجرا‌ست.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، این ائتلاف شبه‌نظامی مخالف بشار اسد روز پنجشنبه بزرگراه ارتباطی میان دمشق و حلب را مسدود کرد و حالا حلب، دومین شهر بزرگ سوریه‌ را محاصره کرده است.

آسوشیتدپرس نوشت هزاران شورشی در نزدیکی حلب که دومین شهر بزرگ سوریه است، به پیشروی ادامه می‌دهند و شماری شهرک و روستای راهبری را به کنترل گرفته‌اند. برخی گزارش‌های نیروهای شورشی در روز جمعه از کنترل شهرک راهبردی خان طومان نیز خبر دادند اما درستی این ادعا از سوی نهادهای خبری مستقل تأیید نشده است.

به گزارش خبرگزاری‌ آلمان، اعضای تحریرالشام با آغاز حمله از شامگاه چهارشنبه از ادلب به سوی حلب حرکت کردند. ادلب از سال ۲۰۱۹ پس از آنکه توانسته بود سایر گروه‌های مسلح را از منطقه بیرون براند، در کنترل این گروه بود. ادلب با حدود چهار میلیون ساکنان آن آخرین بخش از سوریه بود که ارتش بشار اسد نتوانسته بود بر آن مسلط شود.

غیر از هیئت تحریرالشام گروه‌های شورشی دیگری که مورد حمایت ترکیه هستند، در ادلب مستقرند. ترکیه در راستای تأمین منافع راهبردی خود در سال‌های گذشته نیروهایی از ارتش این کشور را در نواره مرزی ادلب مستقر کرده است.

حلب در‌حالی دوباره شاهد هجوم نیروهای شورشی شده که در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ در جریان جنگ داخلی سوریه متحمل تلفات و ویرانی‌های گسترده شده بود. در همین حال شب گذشته برخی رسانه‌ها از سق4وط حلب خبر دادند. 

خط‌و ‌نشان بی‌بی

در همین حال و پس از برقراری آتش‌بس در لبنان، نخست‌وزیر و ارتش اسرائیل به بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، هشدار دادند اگر به تجهیز دوباره گروه حزب‌الله در لبنان کمک کند، «به دلیل بازی با آتش»، خود او «بهایی مستقیم» خواهد پرداخت.

بنیامین نتانیاهو در نخستین مصاحبه با یک رسانه اسرائیلی پس از برقراری آتش‌بس در جنگ با حزب‌الله، به شبکه ۱۴ تلویزیون اسرائیل گفت اسد درحال بازی با آتش است، در‌حالی‌که اسرائیل پیاپی علیه تجهیز دوباره حزب‌الله از راه سوریه اقدام خواهد کرد و اکنون این هشدار را متوجه خود اسد می‌کند. نتانیاهو سه‌شنبه‌شب نیز در بیانیه اعلام پذیرش قرار آتش‌بس در لبنان گفته بود بشار اسد باید بفهمد که دارد با آتش بازی می‌کند.

هم‌زمان، سخنگوی ارتش اسرائیل هم در دومین روز از آتش‌بس گفت اگر سوریه در مسیر تسلیح دوباره حزب‌الله گام بردارد، ارتش اسرائیل به بشار اسد «هشدار مستقیم» می‌دهد که خود او «بهای آن را خواهد پرداخت». دانیل هگاری افزود اسرائیل به تمامی تلاش‌ها برای انتقال سلاح از سوریه برای حزب‌الله در لبنان ضربه زده و از این به بعد نیز به هر اقدامی در این چارچوب دست خواهد زد.

این مقام ارشد نظامی اسرائیلی تأکید کرده بود‌ نه‌تنها محموله‌های تسلیحاتی برای حزب‌الله در سوریه، بلکه «حکومت بشار اسد و خود او، هزینه مستقیم یاری‌رسانی تسلیحاتی به حزب‌الله را خواهند پرداخت». پیش‌تر روزنامه اسرائیل هیوم ادعا کرده بود که اسرائیل از «کانال‌های خصوصی» به رئیس‌جمهور سوریه هشدار داده است، اما حالا نخست‌وزیر و ارتش تصمیم گرفته‌اند تا این هشدار را علنی کنند.