دستگیری ۱۲۱ شکارچی غیرمجاز در گیلان و مازندران
سال گذشته در یک اقدام تحسین‌برانگیز، بازار فروش پرندگان مهاجر که به صورت غیرقانونی در فریدونکنار فعالیت می‌کرد، تعطیل شد. اما شنیده می‌شود بعد از آن تعدادی بازار در استان‌های مازندران و گیلان فعال شد که البته سازمان حفاظت محیط زیست حجم بالای این بازارها را تکذیب و اعلام کرد در مهر و آبان امسال ۱۲۱ متخلف دستگیر شده‌اند.
ایرنا: سال گذشته در یک اقدام تحسین‌برانگیز، بازار فروش پرندگان مهاجر که به صورت غیرقانونی در فریدونکنار فعالیت می‌کرد، تعطیل شد. اما شنیده می‌شود بعد از آن تعدادی بازار در استان‌های مازندران و گیلان فعال شد که البته سازمان حفاظت محیط زیست حجم بالای این بازارها را تکذیب و اعلام کرد در مهر و آبان امسال ۱۲۱ متخلف دستگیر شده‌اند.
ایران به علت موقعیت جغرافیایی خاص، کریدور پرندگان مهاجر است؛ به طوری که سالانه حدود دو میلیون بال پرنده مهاجر از سیبری و غرب اروپا برای مهاجرت از کشور ما عبور می‌کنند و بخش زیادی از آنها وارد تالاب‌های ایران می‌شوند که در این میان، مهم‌ترین زیستگاهایی که تعداد زیادی از این پرندگان را در خود جای می‌دهد، ازباران، سرخرود و فریدونکنار در شمال کشور است. تا اینجای کار قشنگ است، ولی مسئله اینجاست که چه تعداد از این پرندگان در پایان فصل مهاجرت به خانه‌هایشان بر‌می‌گردند. در چند سال گذشته با روش‌های مختلف در شمال کشور پرندگان را قتل‌عام می‌کردند، اکنون هم تورهای نامرئی وارد معرکه شده‌اند که دیگر نیاز نیست ماه در آسمان باشد و نورش بتابد تا پرندگان تورهای هوایی را ببینند؛ به حدی نامرئی‌اند که اگر نور کافی هم باشد، پرندگان آن را نمی‌بینند و در چنگالش گرفتار می‌شوند.
البته سال گذشته در یک اقدام تحسین‌برانگیز، بازار فروش پرندگان مهاجر که به صورت غیرقانونی در فریدونکنار فعال بود، جمع‌آوری شد؛ اما گویا در گوشه و کنار، بازارهای کوچک‌تری به صورت پراکنده فعالیت می‌کنند. علاوه‌بر‌این، بعد از جمع‌شدن این بازار در مازندران، گویی چنین بازاری در استان گیلان رواج یافته است. کارشناس حیات‌وحش و عضو کمپین پرواز در‌این‌باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: در زمینه صید پرندگان بهتر است از واژه صید استفاده نکنیم؛ چون صید و شکار اصول و قواعدی دارد، ولی در اینجا با نسل‌‌کشی مواجه هستیم؛ یعنی صید جَرگه‌ای بدون انتخاب گونه هدف که به روش‌های مختلف و غیرقانونی انجام می‌شود.
محمد‌علی یکتانیک افزود: اکنون شکل جدیدی از تورهای هوایی وارد بازار شده که نامرئی هستند؛ یعنی دیگر نیاز نیست صیادان صبر کنند تا شب‌هایی برسد که ماه دیر در آسمان پدیدار شود که نور نباشد و پرندگان تور را نبینند. الان این تورها نامرئی هستند و تمام شب‌ها قابلیت استفاده دارند، در‌حالی‌که استفاده از این تورها هم در دریا و هم در خشکی ممنوع است. او اظهار کرد: در دریا این تورها را به شکل دیواری در مسیر حرکت آبزیان قرار می‌دهند و ماهی در آنها گیر می‌کند. البته ماهی‌ای که به این شکل صید می‌شود، داخل آب خفه می‌شود که با توجه به قوانین شرع، خوردن این ماهی حرام است؛ بنابراین یک روش صید ماهیگیری غیرقانونی است.
او ادامه داد: در خارج از دریا هم از این تورها برای صید جرگه‌ای پرندگان تحت عنوان شب‌دام استفاده می‌شود که مکانیسم‌های مختلفی دارد؛ یعنی یک نوع نیست. به هر حال تور هوایی برای صید استفاده می‌شود، در‌حالی‌که ممنوع است. بااین‌حال، چند فروشگاه به صورت کاملا تخصصی در فریدونکنار و قطعا شهرهای دیگر شمال ایران احتمالا در رودسر، لنگرود، سرخرود، انزلی و رشت و هر جایی که پرندگان کشتار می‌شوند، این تورها را می‌فروشند. در این میان شاهد انجام یک‌سری اقدامات از سوی سازمان حفاظت محیط زیست مانند جمع‌آوری تورهای هوایی و دام‌ها در این مناطق هستیم، ولی می‌توان گفت به‌نوعی هدررفت وقت و انرژی است؛ چون مأموران می‌آیند تعدادی از تورها را جمع‌آوری و پاره می‌کنند، اما از فردا دوباره تورهای جدید در همان مکان‌ها برپا می‌شود و فقط بازار تور‌فروش‌ها بهتر می‌شود.
برپایی بازارهای کوچک فروش پرندگان
او درباره بازار جمع‌آوری پرندگان مهاجر گفت: سال‌ها بازاری غیرقانونی از فروش پرندگان در فریدونکنار فعال بود. در‌واقع ۴۰ تا ۵۰ تخت در کنار خیابان اصلی برپا بود که هر روز صبح افرادی پرندگان صید‌شده را از شکارچیان خریداری می‌کردند و بر روی این تخت‌ها می‌فروختند. البته صیادانی از شهرها و استان‌های مجاور هم به این بازار می‌آمدند که خوشبختانه آن بازار جمع شد و قطعا اقدام مؤثری بود. بااین‌حال، مسئله این است که تمام صیدگاه‌ها همچنان پابرجا هستند، وسعت برپایی دام‌های هوایی (شب‌دام‌ها) به‌شدت گسترش یافته و از آن بدتر امسال شاهد علنی‌شدن و گستردگی بازارهای فروش پرندگان وحشی در استان گیلان هستیم.
یکتانیک افزود: تعداد بسیار زیادی پروانه شکار پرندگان در استان گیلان صادر شده است. در کنار آن، تمام شهرستان‌های گیلان بازار فروش پرندگان وحشی دارند که متأسفانه بسیار سنگدلانه با پرندگان شکار‌شده رفتار می‌کنند. در مازندران، وقتی پرنده‌ای شکار می‌شد، بالش را می‌شکستند، اما در گیلان پاهای حیوان را هم می‌شکنند؛ شکنجه جانکاهی است که حیوان باید تحمل کند تا زمانی که مشتری آن را بخرد و همان‌جا سرش را ببرند که این فرایند شاید دو تا سه روز طول بکشد. در این حرکت، فقط قانون رنگ نباخته، بلکه انسانیت نیز رنگ باخته است. او تصریح کرد: از انسان‌های اولیه هم عقب‌تر رفته‌ایم؛ آنها اگر می‌خواستند حیوانی را بکشند و بخورند، اصول و قواعدی داشتند، مثلا پای حیوان را نمی‌شکستند و دو روز بچرخانند بعد سرش را ببرند، اما امروزه به‌راحتی این کار را انجام می‌دهیم.
این کارشناس حیات‌وحش تأکید کرد: سؤال این است چه اقدامی باید برای نجات پرندگان انجام داد؟ باید متخلفان به دادگاه معرفی و اعمال قانون شوند. نیاز نیست همه جمع شوند و تورها را جمع‌آوری کنند؛ چون روز بعد دوباره تمام تورها سر جای خودشان بر‌می‌گردند و حتی ۱۰ برابر هم بیشتر می‌شود، اما اگر متخلف به دادگاه احضار شود، دیگر فردا جرئت نمی‌کند تورهای خود را دوباره برپا کند. بنابراین اجرای قاطعانه قانون می‌تواند نجات‌بخش پرندگان باشد. تا زمانی که قانون اجرا نشود، آموزش یک کلیشه تکراری و نامفهوم است. آموزش فقط در کنار اجرای قانون جواب می‌دهد. اینکه قانون و دادگاه را رها کنیم و بخواهیم کدخدا‌منشی کار را پیش ببریم، فایده‌ای ندارد. نه در ایران و نه هیچ‌کجای دنیا فایده‌ای ندارد، باید قانون اجرا شود.
او اظهار کرد: وضعیت پرندگان مهاجر هر سال بدتر از سال قبل می‌شود. تمام فشارهای بی‌رحمانه‌ای که به پرندگان می‌آید، در حالتی رخ می‌دهد که بخش زیادی از تالاب‌های ایران از بین رفته‌اند. واقعا نمی‌دانم چه کار باید کرد؛ نه می‌توان نشست و اضمحلال طبیعت را تماشا کرد، نه در این شرایط می‌توان کاری کرد.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گفت: یگان‌های حفاظت استان‌های گیلان و مازندران همواره بر فروش پرندگان مهاجر ورود می‌کنند و مانع از انجام آن می‌شوند. تداوم این مسئله همواره در دستور کار است. سرهنگ جمشید محبت‌خانی درباره فعال‌شدن یک‌سری بازار فروش پرندگان در استان گیلان افزود: در این زمینه فضاسازی شده است و در این حجمی که در فضاهای مجازی گفته می‌شود، نیست. این را که بازار فروش پرندگان فریدونکنار تعطیل شده و به دنبال آن یک‌سری بازار به صورت جداگانه در گیلان راه افتاده است، بررسی کردیم و کذب بود. البته در این حجم نبود، اما در عین حال یگان حفاظت محیط زیست در استان گیلان کار را دنبال می‌کند.
او اظهار کرد: در ماه‌های مهر و آبان امسال، ۲۶ مورد دستگیری متخلفان شکار و صید در استان گیلان و ۹۵ مورد در استان مازندران داشتیم. در این موارد، جمع‌آوری تورهای هوایی غیرمجاز و دستگیری افراد با سلاح‌های غیرمجاز بودند که متخلفان به محاکم قضائی معرفی شدند. محیط‌بانان این استان‌ها به صورت شبانه‌روزی منطقه را رصد و با متخلفان برخورد می‌کنند.
