جز وحشتم نیفزود
چهارشنبهسوری دیگر وحشتناک شده است. از همین حالا که تا آن زمان شش روز فاصله است، تن و بدن همهمان میلرزد که معلوم نیست تا آن روز چه اتفاقی خواهد افتاد. همین حالا صدای گاهوبیگاه انفجار در کوچه و خیابان آدم را کلافه میکند.


زهره قلیچی
چهارشنبهسوری دیگر وحشتناک شده است. از همین حالا که تا آن زمان شش روز فاصله است، تن و بدن همهمان میلرزد که معلوم نیست تا آن روز چه اتفاقی خواهد افتاد. همین حالا صدای گاهوبیگاه انفجار در کوچه و خیابان آدم را کلافه میکند. هفته آینده شبی خواهیم داشت پر از وحشت و دلهره که تصاویر سال قبل هنوز در ذهنمان نقش بسته است. شبی با صداهای انفجارهای پیاپی و مهیب که معلوم نیست اول بار چطور و چگونه سر از خیابانهای این مُلک در آورد. شبی با تشریفاتی خاص که اگر به تاریخ این مرزوبوم مراجعه کنیم، یا نه، اگر حتی زحمت زیادی هم نکشیم و به خاطرات، دیدهها و شنیدههای بزرگترها رجوع کنیم، اساسا طور دیگر بوده و تا همین یکی، دو دهه پیش که تاریخ خیلی دوری هم نیست، خبری از آنچه امروز در جریان است نبود و اوضاع در هر تومان، ده شاهی فرق در معامله داشت. به هر روی آدابورسوم چهارشنبهسوری در ایران آنطورکه در خاطرات بزرگترها یا در صفحات کتابها نقش بسته شبیه افسانه است و وقتی آن را مطالعه و با آنچه امروز در جریان است مقایسه میکنید، حیران میمانید که آنچه امروز در جریان است از کجا آمده و چطور با اینهمه خسارت در چند سال اخیر، روی سر فرهنگ این جامعه هوار شده است؟
تمام آنچه گفته شد جای خود، اما ای کاش موضوعات مربوط به چهارشنبهسوری فقط در حد چند انفجار بود و فقط متعلق به یک شب، اما وقتی با آمار و اطلاعات مواجه میشوید اوضاع کمی فرق میکند. مطابق آنچه منتظر شده است، در سال ۱۴۰۲ تعداد جانباختگان به ۱۷ مورد فوتی رسید و شمار افراد دچار قطع عضو به ۳۰۵ نفر افزایش پیدا کرد. آسیب به چشم با هزارو 950 مورد و انواع سوختگیها با هزارو 641 مورد، شایعترین صدمات ناشی از حوادث چهارشنبهسوری آن سال بودند.
چند روز پیش هم سخنگوی اورژانس کشور درباره این موضوع حرف زد و با اعلام اینکه تهران رکورددار بیشترین مصدومان ناشی از حوادث چهارشنبهسوری است، گفت: پس از پایتخت، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و اصفهان بیشترین آمار تلفات ناشی از حوادث مرتبط با چهارشنبه آخر سال را به خود اختصاص دادهاند.
بابک یکتاپرست با اعلام موارد بالا افزود: براساس آمارها، از ابتدای اسفندماه جاری تا امروز (پایان ۱۹ اسفند) در مجموع ۱۸۶ نفر بر اثر انفجار مواد محترقه و حوادث مرتبط با چهارشنبهسوری در سطح کشور مصدوم شدهاند. همچنین در این مدت سه نفر به دلیل شدت صدمات وارده، جان خود را از دست دادهاند. به گفته او، از مجموع مصدومان این حوادث ۱۷۵ نفر به بیمارستان منتقل شدند که ۳۰ نفر به دلیل صدمات و جراحتهای وارده، بستری شدهاند. آنطورکه در روایات و تاریخ گذشته آمده، چهارشنبهسوری در اصل یک جشن ایرانی است که در آخرین سهشنبهشب سال، یعنی شب قبل از چهارشنبه آخر سال در اسفند برگزار میشود. این آیین به عنوان آغاز جشنهای نوروزی شناخته میشود و به نوعی برای خداحافظی با سال گذشته و استقبال از سال جدید است. در شب چهارشنبهسوری مردم با پریدن از روی آتش و خواندن اشعار مخصوص، برای از بین بردن بیماریها و بدشانسیها و جذب انرژی مثبت تلاش میکنند. تشریفات مرسوم چهارشنبهسوری بسته به منطقهای که در آن زندگی میکنیم تفاوتهایی داشته است، اما دوری از شر، جمعشدن و شادی، از مشترکات تمام بازیها و رسوم چنین شبی بوده و کافی است موضوعات این روزها را با آنچه درگذشته بوده، مقایسه کنید تا بتوان تأکید کرد این شب دیگر از چارچوب خودش خارج شده است و چیزی جز وحشت برای مردم به ارمغان نمیآورد.