پشههایی که انسانها را نیش نمیزنند
قرار است کارخانهای عجیب برای تولید پشه در برزیل ساخته شود و سالانه تا پنج میلیارد پشه تولید کند. این کارخانه یکی از پروژههای «برنامه پشه جهانی» است! هدف مثبتی پشت این اقدام است.
قرار است کارخانهای عجیب برای تولید پشه در برزیل ساخته شود و سالانه تا پنج میلیارد پشه تولید کند. این کارخانه یکی از پروژههای «برنامه پشه جهانی» است! هدف مثبتی پشت این اقدام است. پشههای تولیدی بهگونهای دستکاری شدهاند که امکان انتقال بیماری را نخواهند داشت و این برنامه پیشبینی میکند رهاکردن آنها در ۱۰ سال آینده از بیمارشدن حدود ۷۰ میلیون نفر جلوگیری خواهد کرد. پشهها حاوی یک باکتری خاص هستند که جلوی انتقال عفونت را میگیرد. هنگامی که آنها را در طبیعت رها میکنند، با دیگر پشهها مراوده خواهند کرد و سبب میشوند باکتری مدنظر به آنها هم منتقل شود؛ در نتیجه امکان بیماریزایی دیگر پشهها هم کاهش پیدا میکند. این کارخانه عجیب برای تولید پشه قرار است پشهها را از برزیل صادر کند تا در کشورهایی مانند استرالیا، کلمبیا، اندونزی و ویتنام مورد استفاده قرار بگیرند. شرکت اکسیتک که در زمنیه فناوریهای زیستی در بریتانیا فعال است، در برنامه جدید خود میخواهد از انبوهی از پشههای پرورشیافته در تأسیسات تحقیقاتی برای این منظور استفاده کند؛ به همین منظور تأسیسات بزرگ و مدرنی در برزیل راهاندازی شده که در آن چیزی جز پشه تولید نمیشود. البته با این تفاوت که این پشهها برای نابودی بیماریهایی همچون زیکا دستکاری ژنتیکی شدهاند. کارخانه تولید پشه از چند ماه دیگر مورد بهرهبرداری قرار خواهد گرفت. درواقع دانشمندان با استفاده از میلیونها پشه پرورشیافته در کارخانههای تحقیقاتی، گامی بلند به سوی نابودی حشرات ناقل بیماریهای مختلف برداشتهاند. بیماریهای خطرناکی همچون زیکا، تب زرد یا دنگو توسط پشههایی منتقل میشوند که دانشمندان از چند دهه پیش برای نابودی آنها در تلاش بودهاند و به دستاورد چشمگیری رسیدهاند. تخمین زده شده که حدود ۶۰ میلیون پشه تولید شود تا به این ترتیب یکی از تاریخیترین اقدامات علمی بشر برای نابودی پشههای عامل بیماریهای خطرناک رقم خورده باشد. این پشهها سایر پشههای ناقل زیکا، تب زرد یا دنگو را نابود کرده تا از گسترش کلنی آنها جلوگیری شود. پشههای تولیدشده در این تأسیسات، با پشههای ماده ناقل بیماری جفتگیری کرده که در نتیجه آن پشههای دارای نواقص ژنتیکی تولید میشود که در نهایت بدون آنکه تأثیری در انتقال بیماری داشته باشند، نابود میشوند. علیرغم موفقیت پشهها، لوسیانو موریرا، دانشمند ارشد فیوکروز هشدار میدهد دولتها نباید سایر اقدامات بهداشت عمومی مانند واکسنهای دنگی را کنار بگذارند. او میگوید: «روشهای Wolbachia مکمل یکدیگر است و ما باید با روشهای یکپارچه برای کنترل تب دنگی، زیکا و چیکونگونیا کار کنیم». اول شهریور سال پیش بود که بیل گیتس در کانال یوتیوبی خود ضمن انتشار ویدئویی نوشت محققان در مدئین کلمبیا میلیونها پشه را پرورش داده و سپس در کل کشور رها کردهاند تا با پشههای وحشی حامل دنگی و ویروسهای خطرناک تولیدمثل کنند تا به نجات و بهبود زندگی میلیونها نفر کمک کنند. دو سال پیش نیز ویدئویی از کارخانهای در سنگاپور منتشر شد که تکنولوژیای را پیاده کرده است که به وسیله پرورش پشههای جهشیافته میتواند به جنگ پشههای قاتل برود. جالب اینکه این پشهها که در کارخانه پشهسازی تولید میشوند، اصلا انسان را نیش نمیزنند و فقط باعث میشوند پشههای ناقل دیگر بچهدار نشوند. پشههای جدید درون سلاحهای پشهای خاصی قرار میگیرند و در جایی که احتمال وجود پشهها میرود، رها میشوند. اینها در همه جای کوچهها و محلهها پرواز میکنند و بعد از جفتگیری با پشههای ناقل دانگه، قدرت بچهدارشدن را از آنها میگیرند و بعد از مدتی همه پشههای خوب و بد میمیرند. به نظر میرسد تجربه کرونا و بیماریهای ویروسی که چنین مردم زمین را اسیر خود میکند، سبب شده دانشمندان راههای دیگری را برای غلبه بر ویروس در پیش بگیرند.